APEL PROTIV UNIŠTAVANJA KULTURNOG NASLEĐA SUBOTICE

Apel protiv uništavanja kulturnog nasleđa Subotice, sa obrazloženjem problema i zahtevima institucijama, za koji Građanska inicijativa “Priroda i društvo” organizuje prikupljanje potpisa koje počinje u subotu, 7. decembra, u 12sati ispred Narodnog pozorišta na protestnom okupljanju, objavljujemo u celosti.

[divide icon=”circle” width=”short”]

A P E L[1]

Protiv uništavanja kulturnog nasleđa Subotice

Polazeći od toga:

– Da Subotica predstavlja jedan od najlepših gradova u Srbiji i Vojvodini, sa mnoštvom spomenika kulture iz različitih perioda i bogatim nasleđem koje odražava višenacionalni kulturno-istorijski karakter sredine na koji su građani Subotice naročito ponosni;

– Da je istorijski gradski predeo Subotice naročito bogat građevinama izgrađenim na prekretnici XIX i XX veka, od kojih su zdanja Gradske kuće, Sinagoge i Rajhl palate od izuzetne vrednosti na nacionalnom nivou, i čine Suboticu istinskim biserom secesijske arhitekture u ovom delu Evrope, zbog čega ponosno nosi naziv Grad secesije;

– Da se vrednost istorijskog gradskog predela Subotice i specifičan karakter koju Subotica ima ogleda u postojanju i zaštiti tri jedinstvene prostorno kulturno-istorijske celine: Gradsko jezgro Subotice, Palić i Ulica braće Radić, čije očuvanje garantuje Zakon o kulturnim dobrima.

Ocenjujući:

– Da je nasleđe javno, zajedničko dobro svih građana, kao i budućih generacija, povereno na čuvanje javnim ustanovama i stručnjacima čiji rad kao građani finansiramo;

– Da specifično i bogato istorijsko nasleđe Subotice predstavlja najvažniji potencijal za njen održivi razvoj u budućnosti;

– Da duh bajkovitog grada, koji mnogobrojni posetioci opisuju, utiče na atraktivnost Subotice, ali i lepotu i kvalitet svakodnevnog života nas kao građana,

Konstatujući:

– Da su u poslednje dve decenije srušene ili uništene neke od izuzetno važnih istorijskih građevina u zaštićenom Gradskom jezgru Subotice poput niza prizemnih kuća pored pravoslavne crkve, bioskopa Zvezda (bivše zgrade Matice bunjevačke), Narodnog pozorišta, kuća u ulici Vase Stajić, kuća u ulici Petefi Šandora pored Gimnazije i dr;

– Da su u prethodnim mesecima srušeni objekti u ulici Zmaj Jovinoj 4 i Celovačkoj 8-10 u najužem Gradskom jezgru Subotice i da su na njihovim mestima nikla gradilišta bez oznake investitora i naznaka objekta koji će se na njihovom mestu graditi;

– Da je u samo nekoliko dana druge polovine oktobra ove godine u Ulici Braće Radić srušeno nekoliko zaštićenih objekata (kuće na br. 41, 43, 45, 67 i 71), i to samo tri meseca nakon što je Ulica braće Radić utvrđena za prostorno kulturno-istorijsku celinu odlukom Vlade Republike Srbije;

– Da se trenutno postavlja veliki broj (26) svetlećih reklamnih panoa u Subotici i užem gradskom jezgru, čiji će neumereni broj i veličina značajno umanjiti vrednosti i lepotu Gradskog jezgra Subotice;

– Da je sva pomenuta rušenja zaštićenih objekata, izgradnju neprimerenih zgrada i postavljanje reklamnih panoa u zaštićenim gradskim zonama odobrio Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Subotica,

Mi potpisani građani zahtevamo:

Od gradskih čelnika:

1. Da prestanu sa uništavanjem kulturnog nasleđa Subotice;
2. Da u svojim odlukama iznad svega stave interes građana Subotice i njihove stvarne potrebe, a ne lične interese i interese malobrojnih investitora koji u beskrupuloznoj želji za ostvarivanjem profita uništavaju naše zajedničko istorijsko nasleđe;
3. Da razvoj Subotice zasnuju na ulaganju u javna dobra i javne prostore, umesto na privatizaciju i urušavanje koje favorizuje profit nekolicine;
4. Da usvoje jedinstveni akt kojim se uspostavlja moratorijum na rušenje istorijskih građevina u zaštićenim gradskim zonama;

Od nadležnih organa Ministartsva unutrašnjih poslova:

1. Da provere i ispitaju da li je došlo do zloupotrebe javnih ovlašćenja onih koji su donosili odluke u gradskim službama i javnim ustanovama, kao i da li postoji sukob interesa, ukoliko je javni interes pretpostavljen privatnim interesima pojedinaca ili privrednih subjekata;

Od Međuopštinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture:

1. Da u svom radu poštuje Zakon o kulturnim dobrima i najviše stručne standarde;
2. Da štiti javni interes u oblasti zaštite kulturnog nasleđa kako bi odluke koje donosi služile očuvanju, a ne uništavanju kulturnog nasleđa Subotice;
3. Da po hitnom postupku, poštujući savremene principe zaštite i konzervacije, pristupi revalorizaciji svih objekata u zaštićenim gradskim celinama, a da čitav process učini dostupnim javnosti;

Od Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, Pokrajinske vlade Vojvodine i Vlade Republike Srbije, a naročito od Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije:

1. Da shodno zakonskim ovlašćenjima preispitaju odluke gradskih službi Subotice koje su omogućile uništavanje kulturnog nasleđa u gradu, između ostalog i kroz nipodaštavanje odluka koje je donela sama Vlada Republike Srbije.

U Subotici,

decembar 2019.                                                                                      GI „Priroda i društvo“ i potpisani građani:

[1] Na osnovu čl. 56, st. 1 Ustava Republike Srbije koji glasi: Svako ima pravo da, sam ili zajedno sa drugima, upućuje peticije i druge predloge državnim organima, organizacijama kojima su poverena javna ovlašćenja, organima autonomne pokrajine i organima jedinica lokalne samouprave i da od njih dobije odgovor kada ga traži.