Osnovna škola “Čaki Lajoš” iz Bačke Topole proslavnja 111. rođendan: Održavanje broja đaka kao izazov malih sredina

Od početka drugog polugodišta, učenici i nastavnici Osnovne škole “Čaki Lajoš” iz Bačke Topole počeli su pripreme za obeležavanje 111. rođendana te obrazovne ustanove. Kako kažu iz ove škole, epidemijske mere su ih prošle godine sprečile da svečanom priredbom proslave jubilej, te su se za ovogodišnji pripremali sa posebnom pažnjom.

“S obzirom na prošlogodišnje mere, nismo bili u prilici da svečanom priredbom proslavimo rođendan škole, ove godine smo se posebno pripremali. Već od početka drugog polugodišta đaci i nastavno osoblje su počeli sa pripremama, a tokom ove nedelje se odvijaju priredbe u kojima učenici nižih razreda izvode plesne tačke, a oni viših i dramske”, kaže za Magločistač Vojter Pulai Monika, direktorka Osnovne škole “Čaki Lajoš”.

Zbog velikog interesovanja, priredba će biti održana i danas, 31.marta, sa početkom u 16 sati, a ulaz je slobodan za sve zainteresovane.

Uz samo priredbu, učenici su učestvovali i u likovnim i literalnom konkursu pod sloganom “Deca su sunce našeg neba”, a radovi naboljih su nagrađeni i posebno izloženi u holu škole.

“Do pre desetak godina smo imali po tri odeljenja iz svakog razreda”

Stalno osipanje stanovništva, a samim tim i manji broj prvaka, svake godine je izazov za škole, posebno za one u malim sredinama, kaže Vojter Pulai Monika:

“Do pre desetak godina smo imali po tri odeljenja iz svakog razreda, na srpskom i na mađarskom nastavnom jeziku, a sada ih imamo po dva. Broj dece se smanjuje, sve je veće osipanje. Međutim, poslednjih nekoliko godina smo ipak uspeli da održimo broj dece sličan ovogodišnjem koji iznosi 570 đaka“.

U ovoj školskoj godni se tako nastava ovde odvija u 32 odeljenja – 16 na spskom nastavnom jeziku, koliko i na mađarskom, i sa približno istim brojem učenika na oba jezika. Kako bi se ovaj trend očuvao, škola redovo organizuje dane otvorenih vrata.

“Iako su nam deca u prvom planu, izuzetno nam je važno da imamo dobru saradnju sa roditeljima. Zato mi svake godine u drugom polugodištu realizujemo jednom mesečno radionice za buduće prvake kroz dan otvorenih vrata. Cilj je da se na ovaj način oni naviknu na školsku sredinu, i da im ona od septembra ne bude strana. Istovremeno, na ovaj način se ostvaruje i komunikacija sa roditeljima”, smatra direktorka škole.

Namena školskog objekta tokom više od veka postojanja bila različita

Kako se navodi u publikaciji objavljenoj povodom obeležavanja stogodišnjice od osnivanja ove obrazovne ustanove, ideja i potreba za otvaranjem škole javila se bila na samom početku XIX veka, kada je Bačka Topola zahvaljujući izgradnji železničke pruge Budimpešta-Zemun doživela procvat u svakom smislu, i sa okolnim selima brojala 40 hiljada stanovnika.

Ova obrazovna ustanova, podignuta u karakterističnom građevinskom stilu austrougarske monarhije, osnovana je davne 1912. godine kao muška Građanska škola da bi odmah potom, tokom Prvog svetskog rata, služila kao vojna bolnica, a između dva rata postojala su nastojanja i da se objekat preinači u vojnu kasarnu, navodi se u publikaciji “Škola koja traje”, autora dr Gabora Viraga i istoričara Pala Červenaka.

Građanska škola zvanično je prestala da postoji 1944. godine kada je objekat ponovo preinačen u vojnu bolnicu da bi nakon završetka rata u njemu bila osnovana prva polno mešovita srpsko-mađarska niža gimnazija, pri kojoj je postojao i internat za smeštaj 300 polaznika.

Krajem 50-tih, kako se navodi u publikaciji “Škola koja traje”, u ovoj obrazovnoj ustanovi zaživelo je konačno i osmogodišnje osnovnoškolsko obrazovanje. Tako je bačkotopolsku nižu nepotpunu mešovitu Gimnaziju “Madač Imre” zamenila Osnovna škola “Petefi brigada”.

Nakon toga, 1961. godine, u ovom objektu se otvara poljoprivredna tehnička škola pod imenom Spomen-škola “Petefi brigada” da bi kasnije – u duhu slave vodećih revolucionara i vođa radničkog pokreta – dobila ime “Čaki Lajoš” koje nosi do danas, kada je pohađaju pretežno deca nastanjena u istočnom delu opštine.

Čaki Lajoš je bio jedan od rukovodilaca vojvođanskog sindikalnog pokreta, član ilegalne Komunističke partije. Godine 1922. bio je osuđen na dvadestogodišnju robiju da bi ga pet godina kasnije ponovo osudili i kao organizatora štrajka glađu. Zatvorski čuvari su u Lepoglavi 1936. godine, tada šezdesetsedmogodišnjeg Čakija pretukli na smrt.

Bistu Čakiju Lajošu, koja ispred ove škole godinama stoji obezglavljena, podigao je nekadašnji učenik, a kasnije i nastavnik ove škole, Šandor Dudaš.

“Gledamo da svake godine obnovim po nešto”

Direktorka Vojter Pulai Monika naglašava da po pitanju održavanja objekta imaju dobru saradnju sa mesnom zajednicom i Opštinom Bačka Topola koje, kaže, imaju razumevnja za potrebe ove obrazovne ustanove.

“Gledamo da svake godine nešto obnovimo. Prošle su to bili krov i osvetljenje male sale uz finansijsku podršku Opštine i delom našim sredstvima, a sada planiramo da obnovimo oronulu ogradu na ulazu sa Omladinske ulice”, najavljuje direktorka OŠ “Čaki Lajoš”, naglašavajući da će im u narednom periodu svakako nedostajati sredstva koja su dobijali putem mesnog samodoprinsa, koji nije izglasan.

Istovremeno, ona najavljuje da očekuju rezultate konkursa resornog pokrajinskog sekretarijata, gde su aplicirali za obnovu poda male fiskulturne sale, koji takođe treba da se zameni novim.