Glavna turistička atrakcija Bačke Topole ispraća tešku sezonu: Riblji fond u jezeru još uvek nije ugrožen, smatraju ribolovci

Vojvođani su ovog leta bili svedoci iščezavanja Čonopljanskog i Majdanskog jezera, dok su brojne akumulacije i živi svet u njima bili suočeni sa izuzetno niskim vodostajima i visokim temperaturama vode. Neprilike nisu zaobišle ni Bačkotopolsko jezero, pa gotovo da nije bilo lokalnog ili turističkog posetioca koji nije ostao zapanjen “prostranstvom” njegove plaže ovog leta, ogoljenim stubovima molova ili izviranjem ostrvaca u ovoj akumulaciji. Voda je u najdubljim delovima ovog jezera trenutno u padu za oko 1,7 metara, a ni zahlađenje, niti višednevne padavine ne pomažu da se stanje vodostaja popravi.

Temperatura jezerske vode je tokom letnjih meseci dostizala 30 stepeni, ali su i pored toga mesečne analize kvaliteta vode pokazivale da ona mikrobiološki odgovara za kupanje i ribolov, dok značajniji pomor ribe nije registrovan.

Bačkotopolsko jezero je bilo napravljeno 1976. godine s primarnim ciljem navodnjavanja poljoprivrednih površina, da bi se kasnije prepoznali i njegovi turistički potencijali, kao i ribolovni, a potom i ekološki, te je ono danas i zaštićeni park prirode.

Naime, 2017. godine desila su se dva važna momenta za, u to vreme, Zobnatičku akumulaciju.

Prvi je proglašenje Parka prirode “Bačkotoplske doline” kojim su deonice zvane “Rit” i “Bećarska dolina”, uključujući i jezero, stavljene pod nadzor Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode, dok je drugi momenat bila promena upravljača jezerom, kada je ono dodeljeno Opštini Bačka Topola.

Ovim činom je i jezero bilo preimenovano u Bačkotopolsko, koje danas predstavlja državnu svojinu Republike Srbije, kojom upravlja Opština Bačka Topola do 2027. godine, dok pravo korišćenja ima Javno vodoprivredno preduzeće “Vode Vojvodine”.

Opština je prvobitno upravljanje područjem bila poverila Javnom preduzeću za građevinsko zemljište i prostorno planiranje opštine Bačka Topola, da bi 2021. godine za tu namenu osnovala preduzeće “Aqua Top” d.o.o. za razvoj turizma Bačka Topola.

Mile Antunović: Riblji fond za sad nije ugrožen

S tačke gledišta ribolovaca, zabrinutost zbog niskog vodostaja u Bačkotolskom jezeru se javila još prošle godine, da bi se nastavila u martu tekuće, kada je bilo zabeleženo 50 centimetara vode manje u odnosu na maksimum.

Prilike na jezeru, kao i interese ribolovaca godinama unazad prati Mile Antunović, predsednik Upravnog odbora Ekološkog udruženja ribolovaca “Jezero” iz Bačke Topole i ribočuvar angažovan od strane “Aqua Top” d.o.o.

“Ja sam ovde počeo da pecam krajem 80-tih godina i mogu reći da je početkom 90-tih nivo vode bio dosta niži od ovog sada. I te godine se suša ukombinovala sa navodnjavanjem, ali je jezero uspelo da se oporavi tako da sam ja optimističan i u ovom momentu”, kaže Antunović za Magločistač.

Uprkos svemu, dodaje on, u Bačkotopolskom jezeru ove godine nije bilo značajnijeg pomora ribe, niti nedostatka kiseonika, što nije slučaj sa većinom okolnih akumulacija.

Udruženje “Jezero” učestvuje u svim aktivnostma u vezi sa održavanjem i nadzorom jezera, a čamcem ga obilaze više puta mesečno.

“Naše udruženje ostvaruje sve ono što je zacrtano na početku, a to su pitanja ekologije i ribolova kao primarna. Svake godine smo organizovali akcije pošumljavanja priobalja jezera, čišćenja i uređenja obale jezera, aktivno učestvujemo kada se jezero poribnjava”, kaže predstavnik udruženja “Jezero” koje danas broji više od 2.000 članova.

Što se tiče ribokrađe, kaže Antunović, pet godina su aktivno volonterski čuvali jezero uz opremu koju su pribavljali sredstvima iz članarine.

“Tokom pet godina smo uspeli jako veliki broj mreža da otkrijemo na jezeru. U poslednje vreme, možemo reći da je to svedeno na minimum. Prošle godine smo u dve akcije pronašli dve ribokradice i sprečili ih da postave mreže, ove godine već nijednog“, precizira naš sagovornik.

Antunović dodaje da je upravo zahvaljujući kvalitetnom poribljavanju poslednjih godina manje trave i na kupalištu jer, kako kaže, “šaran radi svoj posao”.

Do kraja godine svi molovi moraju da budu legalni

Ekološko udruženje ribolovaca “Jezero” iz Bačke Topole je 2017. godine uspelo da dokaže da “Zobnatica” a.d. nema pravo nad jezerom.

“Ribolovci su u to vreme prikupili dokaze da ‘Zobnatica’ nelegalno gazduje jezerom, da ga je nelegalno proglasila ribnjakom. To smo utvrdili tako što smo na upit poslat resornom ministarstvu dobili odgovor da u opštini Bačka Topola nema registrovan nijedan ribnjak, niti poluribnjak. Tada smo u nadležnom pokrajisnkom sekretarijatu sa tom dokaznom dokumentacijom utvrdili stanje”, priseća se Antunović.

Preuzimanjem upravljačke dužnosti, Opština Bačka Topola je na sebe uzela i niz obaveza. Neke od njih trebalo je da budu realizoavne do kraja ove godine, dok je etapno obnavljanje parka otpočelo odmah, kao i stupanje na snagu zabrane lova na vodene i kopnene ptice.

“Mislim da su mnoge stvari privedene propisima iz Studije o zaštiti Parka prirode. Prirodno-matematički fakultet sve ove godine redovno radi monitoring, analize vode, probni izlov, procene, uz preporuke šta i kako treba raditi dalje”, kaže Antunović.

Ipak, jedna od stavki koju propisuje Studija o zaštiti Parka prirode i dalje nije rešena. Ona predviđa da je do sada trebalo ukloniti sve nelegalno sagrađene molove koji nisu u skaldu sa zaštitom prirode.

Studija, naime, kaže da je u III stepenu zaštite sportski i rekreacioni ribolov dozvoljen na 70% obalske linije, u II stepenu na 20% obale, dok je u području pod I stepenom zaštite zabranjen bilo kakav boravak ljudi, sem u svrhe naučnog istraživanja i za potrebe upravljača.

Na Bačkotopolskom jezeru postoji ukupno 270 molova, od čega je 50 u zaštićenom području, a ostalo je u donjem delu jezera gde je postojanje molova dozvoljeno. U “Bećarskoj dolini” koja je pod zaštitom I stepena trenutno ima oko 10 molova, a upravljač će njihovim korisnicima morati da naloži uklanjanje molova – saznajemo od Mileta Antunovića.

Pod ovakvim uslovima, računa Antunović, trebalo bi da do kraja godine bude uklonjeno blizu 40 molova, od kojih neki imaju površinu i preko 60 kvadratnuh metara.

“Upravljač je propisao da pri svakom sledećem renoviranju, svaki korisnik mora stanje mola da prilagodi propisanim dimenzijma, uz prethodnu saglasnost upravljača. Nju će dobiti ukoliko sve privede uslovima, koji glase: do 35 kvadrata maksimalno, kućica tri sa tri metra, i maksimalne visine 2,5 metra”, precizira Mile Antunović.

On kaže da je legalnih molova 188, odnosno njihovi vlasnici imaju potpisane ugovore sa upravljačem, uz plaćanje godišnje naknade koja za mol izgrađen po propisanim standardima iznosi 5.300 dinara.

Godišnji ugovor glasi na ime jednog korisnika, a s obzirom na to da je zbog ogromne popularnosti jezera među ribolovcima bilo preprodavanja dozvola po višestruko većim cenama, u buduće će preprodaja molova biti zabranjena.

“Pošto cene u tim situacijama idu nenormalno, upravljač je odlučio da zabrani preprodaju molova i promenu korisnika. Ovo ćemo kontrolisati mi. Dat im je prostor da se tokom ove godine svi legalizuju, da bi već od sledeće godine sve moralo da bude po propisima”, objašnava Antunović.

Ukoliko korisnik odluči da u buduće više ne želi da peca pod ovakvim okolnostima, ili će morati da demontira i izvadi svoj mol, ili da svoju dozvolu ustupi nekome drugom.