Foto: NJ, Magločistač (ilustracija, arhiva)
Mediji na jezicima nacionalnih manjina u Srbiji suočavaju se sa brojnim problemima među kojima su najizraženiji oni koji se odnose na finansiranje, političke pritiske i uticaje saveta nacionalnih manjina na njihovu uređivačku politiku.
To pokazuje istraživanje koje je predstavila Organizacija za evropsku bezbednost i saradnju (OEBS) u Srbiji.
Prema istraživanju pod nazivom “Mediji na jezicima nacionalnih manjina – istraživanje i analiza”, političke partije nacionalnih manjina još uvek ne shvataju medije kao sredstvo informisanja građana manjinskih zajednica, već kao oruđe za sopstvenu propagandu.
Autor te analize, novinar nedeljnika “Vreme” Nedim Sejdinović, kaže za Radio Slobodna Evropa (RSE) da u praksi postoji veliki broj slučajeva koji pokazuju da su mediji čiji su osnivači nacionalni saveti, veoma često izloženi političkim pritiscima.
Sejdinović dodaje da je tokom istraživanja jasno uočeno da mediji na jezicima manjina imaju i zajedničke probleme svojstvene svim medijima u Srbiji.
“Mediji, nažalost, nisu sredstvo koje treba da doprinese boljitku društva, boljem informisanju građana, nego su se pretvorili u oružje u rukama političkih i ekonomskih elita. To je trend koji u dobroj meri oslikava našu medijsku scenu, pa čak i medijsku scenu u regionu”, kaže Sejdinović i dodaje da su ti problemi još izraženiji u medijima manjinskih zajednica.
Bez kritike vlasti
U Vojvodini je nešto drugačija slika u odnosima medija na manjinskim jezicima i nacionalnih saveta, a kako oni funkcionišu ilustruje odnos Nacionalnog saveta Mađara (NSM) prema medijima na mađarskom jeziku.
Čaba Presburger, glavni i odgovorni urednik portala “Autonomija” na mađarskom jeziku kaže za RSE da većina medija čiji je osnivač NSM ne prati sva dešavanja u mađarskoj zajednici i nemaju kritički pristup temama, zato što se nalaze pod političkim pritiscima koji dolaze iz neformalnih političkih krugova na vlasti.
“Ti zahtevi i nalozi nekih političkih krugova u vlasti su svakodnevni. Onaj ko prati te medije može da se uveri da se ne bave nekim delikatnim temama, nema kritičkih opozicionih sagovornika, odnosno mišljenja”, kaže Presburger i dodaje da je pre četiri godine redakcijama na mađarskom jeziku ukinuto pravo da daju svoje mišljenje o programu kandidata za novog i odgovornog urednika.
“Nakon toga mnogi novinari su otišli iz redakcija ili samovoljno ili su, kao nepodobni, uklonjeni iz redakcija. Ostali su samo oni koji su prihvatili da rade u tim medijima kao propagandne mašinerije”, rekao je Presburger.
Predsednik Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine Jene Hajnal odgovara da se u poslednje vreme nacionalni saveti optužuju za sve probleme medija na jezicima manjinskih zajednica.
“Iako je nesporno da političke stranke učestvuju u izbornoj borbi za predstavnička mesta u nacionalnim savetima, to ne znači da ih treba demonizovati. Nacionalni saveti su predstavljeni kao veliko zlo u ovoj državi, što ne može imati dugoročne pozitivne efekte na zaštitu prava pripadnika nacionalnih manjina”, rekao Hajnal za RSE.
On naglašava da se sloboda štampe i sloboda izražavanja podrazumevaju, i da na tome treba insistirati, kao što se mora voditi računa da manjinsko izveštavanje ne dođe u situaciju u kojoj je bilo prilikom privatizacije manjinskih medija.
“Možemo prihvatiti stav da su potrebne izmene zakona koje će predvideti načine zaštite uređivačke politike tih medija, ali ne od manjinskih političkih elita, već uz uvažavanje individualnih i kolektivnih prava pripadnika nacionalnih manjina”, ističe Hajnal.
Bez primene zakona u praksi
Safeta Biševac, novinarka lista “Danas” koja prati lokalne i manjinske medije kaže za RSE da je informisanje na jezicima manjina hronični problem Srbije koja, po njenoj oceni, ima pristojne zakone i pravne propise, ali je njihovo poštovanje i sprovođenje u praksi više nego problematično.
“Razlozi su ekonomske i političke prirode. U medijima u Srbiji nema novca, a pogotovu u medijima nacionalnih manjina. Dodatni problem je to što ove godine ističe pet godina od privatizacije značajnog broja medija, čime će prestati da važi obaveza kontinuiteta programskih sadržaja što će dovesti do daljeg smanjivanja broja medija koji imaju sadržaje na jezicima manjina”, kaže Biševac.
Ona navodi da je u prvom talasu privatizacije ugašena četvrtina takvih medija.
“Podjednako su teški i politički problemi izazvani davanjem širokih ovlašćenja Nacionalnim savetima, koji su medije na jezicima manjina stavili pod svoju kontrolu i pretvorili ih u svoje servise”, kaže Biševac.
Izvor: Radio Slobodna Evropa (ceo članak)
Komentari odražavaju stavove njihovih autora, ne nužno i stavove redakcije portala Magločistač. Na našem sajtu biće objavljeni svi pristigli komentari, osim komentara koji sadrže govor mržnje, psovke i uvrede ili nisu u vezi sa temom članka koji se komentariše. Govor mržnje je definisan Zakonom o javnom informisanju i medijima, koji u članu 75. kaže: „Idejama, mišljenjem, odnosno informacijama, koje se objavljuju u medijima ne sme se podsticati diskriminacija, mržnja ili nasilje protiv lica ili grupe lica zbog njihovog pripadanja ili nepripadanja nekoj rasi, veri, naciji, polu, zbog njihove seksualne opredeljenosti ili drugog ličnog svojstva, bez obzira na to da li je objavljivanjem učinjeno krivično delo”. Pre nego što budu objavljeni, komentari moraju biti odobreni od strane naših moderatora, pa vas molimo za malo strpljenja.